De Govert van Wijnstichting komt voort uit het voormalige Weeshuis der Hervormden.

Het weeshuis werd in 1675 gebouwd aan de Noordvliet en op 23 november 1675 opgericht door de weesarmmeesters van Maassluis. Het geld voor de bouw werd opgebracht middels een grote loterij. In het weeshuis ontfermde men zich over de weeskinderen en werden ze onderwezen, totdat zij oud genoeg waren om te kunnen gaan werken. Diverse oude bronnen vermelden hoe het leven er aan toe ging; zie citaten hieronder.

In 1862 werd er vorm gegeven aan de relatie tussen de kerk en het weeshuis. Men vond het bezwaarlijk dat er bij de stichting niet was vastgelegd dat het om een protestantse instelling ging. Op 17 november 1862 werden de statuten vastgelegd van de stichting ‘Het Weeshuis der Hervormden’.

Op 8 april 1871 werd het weeshuis getroffen door een brand. Op 9 juni 1871 werd het nieuwe gebouw aanbesteed, het monumentale pand dat zich nog altijd op de Noordvliet bevindt. In 1939 verloor het weeshuis zijn functie als zodanig. Het pand bleef in bezit van de stichting en werd verhuurd, totdat het in 2017 werd verkocht.

Wil je meer weten over de geschiedenis van het weeshuis? Klik hier voor een reeks korte artikeltjes van de heer T. Mastenbroek. Deze reeks is gepubliceerd in de toenmalige Zondagsbode van de Hervormde Gemeente Maassluis, met meer informatie.

Het weeshuis

Op de zogenaamde Noordervliet staat het Weeshuis, in grootte geëvenredigd aan het getal van kinderen, dat er gemeenlijk in opgevoed wordt; het is van een zeer luchtige plaats voorzien; de jongens worden er in onderhouden tot den ouderdom van twaalf of veertien jaaren, al naar zij vordering en in het leezen en schrijven maaken: den gezegden ouderdom bereikt hebbende, worden zij ter vischvaart uitgerust: of tot ambachten geschikt: na volbragte togten werden zij weder in het huis opgenomen.

uit: "De Ned. Stand- en Dorpsbeschrijvingen" (1793)

Tot de voornaamste gebouwen behoren (..) en het Weeshuis op de Noordvliet, een ruim en bezienswaardig gebouw, met vrij aanzienlijke inkomsten en een eigen school.

uit: "Het Koninkrijk der Nederlanden" (1858)

Govert van Wijn

Govert van Wijn werd geboren te Maassluis op 4 december 1642 en overleed daar op 21 januari 1738. Hij was reder van beroep, terwijl de visserij in Maassluis één van zijn bloeiperioden beleefde, en was daardoor zeer vermogend. Hij was niet alleen zeer vermogend, maar ook zeer vrijgevig en deed met zijn geld veel goeds in Maassluis. Zo liet hij de “breede trappen” van de Veerstraat naar de Noorddijk aanleggen, om het voor de bewoners achter de dijk makkelijker te maken op de dijk te komen. Ook liet hij bomen planten aan de noordzijde van de Noordvliet. Bovendien schonk hij aan de Groote Kerk het beroemde Garrels-orgel, wat op zijn 90e verjaardag in gebruik werd genomen. Niet alleen betaalde hij de kosten van het orgel, ook voorzag hij in het salaris van de organist.

Govert van Wijn is zelf ongehuwd en kinderloos gebleven, maar kinderen hadden een speciaal plekje in zijn hart, getuige zijn schenking aan het weeshuis. Van Wijn had zijn vermogen belegd bij de Engelse bank en schreef in zijn testament dat van de rente jaarlijks £ 500,– toekwam aan het weeshuis. Govert van Wijn besloot bovendien dat zijn sterfdag een feestdag moest worden! In zijn testament liet hij vastleggen dat alle weeskinderen die dag op zijn kosten zouden worden getrakteerd en feest zouden vieren. De traktatie bestond uit: “’s morgens ieder kind een stuivers witbrood met boter, ’s middags warm gebraden vleesch en ’s avonds zoetemelkse rijstebrij met suiker en kaneel daarover”.

In 1955 werd de naam van Govert van Wijn als eerbetoon toegevoegd aan de naam van de stichting; de officiële naam werd toen voluit: Stichting Het Weeshuis der Hervormden genaamd “Govert van Wijnstichting”. In 2011 ging de Govert van Wijnstichting verder als zelfstandige stichting.

De “breede trappen”

Het Garrels-orgel in de Groote Kerk